Autostop w Kirgistanie

Jeśli planujecie jechać do Azji Centralnej stopem, to pewnie zdarzyło Wam się już niejednokrotnie czytać, że autostop jest tam niemożliwy.

Jeśli zdarzyło Wam się natomiast czytać niniejszą stronę, to pewnie już słusznie podejrzewacie, że autostop w Azji Centralnej jak najbardziej możliwy jest.

Autostop w Kirgistanie, FPP

Jest wręcz łatwy. Tylko nieco specyficzny. Żeby uprawiać autostop w Kirgistanie zgodnie z zasadami sztuki (czyt. za darmo) należy po prostu dokonać kilku obserwacji.

Mianowicie zauważyć należy, że w tym kraju poziom rozwoju komunikacji zbiorowej osiąga wartości ujemne, wobec czego łapanie okazji jest naturalnym i codziennym sposobem przemieszczania się. Trzeba zaznaczyć: sposobem płatnym, czyli nie takim, jakiego chcemy. Odbywa się to na co najmniej dwa sposoby:

• delikwent łapie samochód, dogaduje (lub nie) uprzednio cenę, jedzie i płaci przy wysiadaniu
• delikwent udaje się w odpowiednie wszystkim-znane-miejsce (zwykle okolice bazarów i oficjalnych dworców) by tam znaleźć kierowcę, który jedzie w pożądanym kierunku (u nas to się ostatniemi czasy nazywa car-pooling i jest takie trendi, dżezi i w ogóle... no, a Kirgizi dawno już na to wpadli), kierowca z pasażerem czekają na zapełnienie się samochodu (tak ludźmi jak i pakunkami) i czasem po całym dniu czekania w końcu ruszają (i płacą, np. przy okazji tankowania)

Wszystko to jednak odbywa się właśnie za opłatą, czego my chcemy uniknąć. Ogólnie ma się wrażenie, że mniej więcej połowa kirgiskich kierowców trudni się swego rodzaju taksówkarstwem. I prawdopodobnie właśnie tak jest.

stary mercedes klasy C - nie

Co należy więc zrobić? W Kirgistanie są dwa rodzaje samochodów: duże i drogie oraz beznadziejnie stare. Do tego lokalnie, w okolicach Jalalabadu, z niewyjaśnionych przyczyn pojawia się trzeci rodzaj: białe daewoo tico. Daewoo tico to prawie zawsze taksówki. Spośród drogich honda space wagon to zawsze taksówka (niebywała popularność tego samochodu). W ogóle warto się przejść na postój tych "car poolowców" i zobaczyć czym jeżdżą. Głównie hondami space wagon, ale jest i kilka innych powtarzających się typów, które warto zapamiętać, a potem po prostu nie łapać, żeby oszczędzić sobie i kierowcy wyjaśniania, że nie płacimy. Jeśli zaś chodzi o samochody z klasy "beznadziejnie stare" - tu trzeba zdać się na szósty zmysł autostopowicza.

Jakie więc samochody łapać? Ciężarówki - na 100% pewna darmowa jazda bez żadnych wątpliwości. Do tego lśniące, drogie auta: Lexusy, nowe Mercedesy itp. (a wbrew pozorom w tym kraju, w którym oficjalnie średnia pensja to jakieś 200$, takich samochodów jest zatrzęsienie! bo ktoś przecież musi przewozić te narkotyki co to z Afganistanu, przez Tadżykistan dążą ku Moskwie... ;-)  ).

Ciężarówki - zdecydowanie tak

Moja metodologia na Kirgistan jest więc taka, żeby machać wszystkim nieprzyzwoicie bogatym i wszystkim ciężarówkom, a innym - wybiórczo. Tak czy tak - przed wejściem do samochodu zawsze warto wyraźnie podkreślić, że ja djelaju avtostop, u mienia djeniek niet (nie wypowiadałem tej formułki tylko w ciężarówkach). Spośród samochodów nie naznaczonych powyżej jako autostopopozytywne czasem zdarzy się, że kierowcy odjeżdżają, uśmiechając się tylko pod nosem na nasze złudne nadzieje o darmowym transporcie. Czasem biorą bez gadania. Czasem zaś pozastanawiają się chwilę, w końcu wezmą, a potem przez pół drogi będą nas wypytywać kto nas sponsoruje, państwo?, uczelnia?, skąd właściwie mamy pieniądze i... czy aby na pewno nie mamy ze 100 somów? Nie, nie mamy!

Amerykańskie ciężarówki roponośne - zdecydowane wielkie tak!

Spośród ciężarówek, oprócz długich taborów Tadżyckich tirów, warto polecić również baterię amerykańskich cystern wożących paliwo z Kara Balta do Osz, czyli przez główną arterię Kirgistanu. Przykładowo jadąc z Biszkeku na południe warto wziąć marszrutkę do Kara Balta (30-40km) oszczędzając sobie wyjazdu z metropolii i łapiąc od razu tego czarnego potwora na zdjęciu powyżej.

Zdarzyło mi się też jechać z wesołymi rolnikami nowiutkim traktorem marki Belarus. Ja przejechałem się z nimi może przez godzinkę, ale ci goście drałowali całą drogę, jakieś 700km (traktorem!) z Biszkeku, gdzie dostali traktory, do Osz. Nieźli agenci. Tak kierowcy, jak i ich niestrudzone, namaszczone przez Łukaszenkę, maszyny.

Traktorem marki Białoruś przez Kirgistan do Chin!

Razu pewnego spotkałem przypadkowo pod Jalalabadem Mikela, z którym rok wcześniej grałem w filmie w Iranie, i jego kolegę. Cała trójka jechała do Osz i wpadliśmy na ten idiotyczny pomysł, żeby jechać razem. Złapaliśmy taką miniciężarówkę... ale taką naprawdę mini, że na siedzeniu pasażera z trudem mieściły się 2 osoby. Ładowaliśmy się więc od razu na pakę, ale kierowca koniecznie chciał nas wszystkich mieć w kabinie.... Ooo, to były chwile zbliżeń! Mijając kilka patroli zawsze mówił, że nie łapią nas z tą wesołą czeredą w kabinie tylko dlatego, że on, kierowca nasz życzliwy, jest byłym policjantem. Miły pan.

Dodatek kazachski

Co do reszty krajów Azji Centralnej, w których to podobno również nie da się jeździć stopem, to byłem dni parę w Kazachstanie, gdzie pokonałem kilkaset kilometrów z granicy z Chinami do Ałma Aty. Złapałem dwa stopy. Właściwie to jeden, bo pierwszy sam mnie złapał na granicy, zawiózł połowę drogi, nakarmił i przenocował. A drugi? Cóż, podszedłem rano do drogi, przeszedłem się kawałek przez jakieś kazachskie sioło, w które dnia poprzedniego rzucił mnie los, w dość losowym momencie obróciłem się, wyciągnąłem rękę i za chwilę siedziałem w mercedesie pędzącym do ostatecznego celu mej podróży.

Stacja benzynowa - tankowanie osła